Korona Gór Polskich – czym jest, jak ją zdobyć?

Korona Gór Polskich – czym jest, jak ją zdobyć?
 

Co to Korona Polskich Gór?

Na czym dokładnie polega Korona Gór Polski (KGP)? To zbiór (lista) najwyższych szczytów górskich w Polsce i jednocześnie swego rodzaju wyzwanie turystyczno-sportowe polegające na zdobyciu ich wszystkich. 

Lista wierzchołków Korony Gór Polski została ustanowiona w 1997 roku na spotkaniu zwołanym przez redakcję magazynu „Poznaj swój kraj”. W tym samym roku został powołany Klub Zdobywców Korony Gór Polski, do którego – jak możemy przeczytać na stronie Klubu – należy ponad 170 tysięcy osób, a tytuł zdobywcy ma blisko 8000 (stan: styczeń 2025).

Aby móc się okrzyknąć zdobywcą KGP trzeba wejść na wszystkie szczyty siłą własnych mięśni – zabronione jest korzystanie z kolei linowych, quadów, skuterów śnieżnych czy rowerów elektrycznych.

Jaki jest sens zdobywania KGP?

Redakcja pisma „Poznaj swój kraj” stworzyła ideę KGP nie tylko po to, by „odciążyć” najpopularniejsze szlaki górskie i zachęcić do odkrywania nowych regionów (ruch bardzo silny na przełomie lat dziewięćdziesiątych i dwutysięcznych). Celem było także zainspirowanie turystów do poznawania historii, kultury, ekosystemów terenów, na których leżą szczyty „Korony”

Szczyty KGP – 28 szczytów Polski

Oto lista 28 szczytów wchodzących w skład Korony Gór Polski. Niektórzy się z nią zgadzają, inni nie – spór dotyczy kwestii metodologicznych przy wyznaczaniu regionów oraz pomiarów wysokości szczytów. Oficjalny spis (pochodzący ze strony Klubu Zdobywców Korony Gór Polski) prezentuje się następująco:

  • Łysica – 612 m n.p.m. (Góry Świętokrzyskie)
  • Ślęża – 718 m n.p.m. (Masyw Ślęży)
  • Skopiec – 274 m n.p.m. (Góry Kaczawskie)
  • Kłodzka Góra – 765 m n.p.m. (Góry Bardzkie)
  • Chełmiec – 869 m n.p.m. (Góry Wałbrzyskie)
  • Biskupia Kopa – 889 m n.p.m. (Góry Opawskie)
  • Lubomir – 912 m n.p.m. (Beskid Makowski)
  • Szczeliniec Wielki – 919 m n.p.m. (Góry Stołowe)
  • Czupel – 934 m n.p.m. (Beskid Mały)
  • Waligóra 936 m n.p.m. (Góry Kamienne)
  • Skalnik – 945 m n.p.m. (Rudawy Janowickie)
  • Jagodna – 977 m n.p.m. (Góry Bystrzyckie)
  • Kowadło – 989 m n.p.m. (Góry Złote)
  • Lackowa – 997 m n.p.m. (Beskid Niski)
  • Wielka Sowa – 1015 m n.p.m. (Góry Sowie)
  • Wysoka – 1050 m n.p.m. (Pieniny)
  • Orlica – 1084 m n.p.m. (Góry Orlickie)
  • Rudawiec – 1112 m n.p.m. (Góry Bialskie)
  • Wysoka Kopa – 1126 m n.p.m. (Góry Izerskie)
  • Mogielica – 1170 m n.p.m. (Beskid Wyspowy)
  • Skrzyczne – 1257 m n.p.m. (Beskid Śląski)
  • Radziejowa – 1262 m n.p.m. (Beskid Sądecki)
  • Turbacz – 1310 m n.p.m. (Gorce)
  • Tarnica 1346 m n.p.m. (Bieszczady)
  • Śnieżnik – 1425 m n.p.m. (Masyw Śnieżnika)
  • Śnieżka – 1602 m n.p.m. (Karkonosze)
  • Babia Góra 1725 m n.p.m. (Beskid Żywiecki)
  • Rysy – 2499 m n.p.m. (Tatry)

Korona Gór Polskich – jak zdobyć?

Rozpiska zdobywania Korony Gór Polski na rok

Przygotowaliśmy dla Was przykładową rozpiskę zdobywania szczytów KGP w rok. Wierzchołki pogrupowaliśmy według lokalizacji, aby zminimalizować czas i koszty podróży. Zakładamy, że poza dwoma miesiącami wyjątkowymi, w których na wyjazdy trzeba będzie poświęcić dwa weekendy, wystarczy, że wygospodarujecie na wyprawy tylko jedną sobotę i niedzielę w miesiącu. Oczywiście sporo będzie zależało od tego, z której części Polski jesteście. Przypuszczamy, że osoby z północy podzielą zbieranie KGP na kilka dłuższych wyjazdów na południe i zamiast dwudniowych wypadów będą wybierali te dłuższe, za to rzadziej.

Miesiąc 1: styczeń – Sudety Zachodnie

  • Wysoka Kopa (Góry Izerskie)
  • Śnieżka (Karkonosze)

Oba szczyty znajdują się blisko siebie i są dostępne zimą.

Miesiąc 2: luty – Sudety Środkowe, Góry Bardzkie, Góry Bystrzyckie

weekend pierwszy

  • Skalnik (Rudawy Janowickie)
  • Waligóra (Góry Kamienne)

weekend drugi

  • Kłodzka Góra (Góry Bardzkie)
  • Jagodna  (Góry Bystrzyckie)

Oba szczyty z każdego zestawu można zdobyć w ramach jednego weekendu, są stosunkowo łatwe.

Miesiąc 3: marzec – Sudety Wschodnie

  • Chełmiec (Góry Wałbrzyskie)
  • Wielka Sowa (Góry Sowie)

Bliskość tras pozwala na połączenie ich w jednym wyjeździe.

Miesiąc 4: kwiecień – Sudety Wschodnie, Masyw Śnieżnika, Góry Bialskie

  • Kowadło (Góry Złote)
  • Rudawiec (Góry Bialskie)
  • Śnieżnik (Masyw Śnieżnika)

Trzy szczyty w jednym rejonie, możliwe do zdobycia podczas jednego wyjazdu w wiosennej aurze.

Miesiąc 5: maj – Beskid Wyspowy i Sądecki, Góry Stołowe, Góry Orlickie

Weekend pierwszy

  • Mogielica (Beskid Wyspowy)
  • Radziejowa (Beskid Sądecki)

Weekend drugi

  • Szczeliniec Wielki (Góry Stołowe)
  • Orlica (Góry Orlickie)

Piękne wiosenne trasy, idealne na dłuższy (majowy) weekend.

Miesiąc 6: czerwiec – Beskid Niski

  • Lackowa (Beskid Niski)
  • Lubomir (Beskid Makowski)

Oba szczyty do zdobycia podczas weekendu z uwagi na stosunkowo krótkie trasy, zostaje trochę czasu na swobodne odkrywanie regionu.

Miesiąc 7: lipiec – Bieszczady

  • Tarnica
  • Wielka Rawka* (dodatkowo)
  • Krzemień* (dodatkowo)

Trzy szczyty blisko siebie, idealne na letni wyjazd w Bieszczady.

Miesiąc 8: sierpień – Beskid Żywiecki

  • Babia Góra
  • Skrzyczne

Letnie miesiące to najlepszy czas na długie i nieco bardziej wymagające trasy w Beskidzie Żywieckim.

Miesiąc 9: wrzesień – Tatry, Gorce, Pieniny

  • Rysy
  • Turbacz
  • Wysoka

Najtrudniejszy technicznie szczyt Korony Gór Polski, który najlepiej zdobywać przy dobrej pogodzie. Na Turbacz można wyjść, wracając z Zakopanego. Uwaga na burze! 

Miesiąc 10: październik – Góry Świętokrzyskie i Przedgórze Sudeckie

  • Łysica (Góry Świętokrzyskie)
  • Ślęża (Przedgórze Sudeckie) – można poświęcić na to dodatkowy weekend

Łatwe szczyty na jesienny weekend.

Miesiąc 11: listopad – Beskid Mały i Góry Opawskie

  • Czupel (Beskid Mały)
  • Biskupia Kopa (Góry Opawskie) – tę wyprawę również można rozbić na dwa weekendy

Dobrze dostępne szczyty, które można zdobyć także w chłodniejszej aurze.

Miesiąc 12: grudzień – Podsumowanie Sudetów

  • Skopiec (Góry Kaczawskie)

Krótka i łatwa trasa na zakończenie roku.

Przygotowania do wyprawy na szczyty polskich gór

Jak zacząć przygotowania do zdobywania Korony Gór Polski? Zebraliśmy nasze wskazówki.

1. Zróbcie listę szczytów i poszukajcie opracowań (książek, artykułów, grup w mediach społecznościowych)

Solidna baza teoretyczna nie jest niezbędna, ale może znacznie poszerzyć horyzont i sprawić, że KGP będzie nie tylko sportowym, ale także krajoznawczym wyzwaniem i dobrą przygodą. 

Gdzie szukać wiedzy?

  • Oficjalna strona Korony Gór Polski

Odwiedźcie stronę www.kgp.info.pl, która jest oficjalnym źródłem informacji o Koronie Gór Polski. 

  • Przewodniki i mapy turystyczne

Wiele wydawnictw turystycznych oferuje przewodniki poświęcone Koronie Gór Polski, są to np. książki od Wydawnictwa Compass, Pascal czy Bezdroża. Przewodniki te zawierają szczegółowe opisy tras, porady oraz mapy. Polecamy mapy Compass, i aplikację Mapa-Turystyczna.pl 

  • Blogi i fora podróżnicze

Na forach takich jak forum.gory-szlaki.pl czy grupach na Facebooku (np. „Korona Gór Polski – Zdobywcy”) można znaleźć aktualne informacje i podzielić się doświadczeniami. Społeczności turystyczne wymieniają się poradami, organizują wspólne wyprawy i publikują porady na bieżąco.

  • Lokalne informacje turystyczne

W wielu miejscowościach u podnóży szczytów KGP znajdują się punkty informacji turystycznej. Dostaniecie w nich mapy, przewodniki i szczegółowe informacje o lokalnych szlakach.

2. Harmonogram urlopów i wyjazdów

Spójrzcie w kalendarz i rozplanujcie wyjazdy – zastanówcie się, czy biorąc dodatkowy dzień wolnego po weekendzie lub między świętami, nie jesteście w stanie wydłużyć wyjazdu i zdobyć w tym czasie (za jednym zamachem) wszystkich szczytów w regionie.

3. Sprzęt 

Pamiętajcie o skompletowaniu sprzętu. Przydadzą się: buty górskie, dobry plecak, odzież górska, latarka, kijki trekkingowe, apteczka, nawigacja (mapy, aplikacje, kompas), prowiant i napoje (oraz pojemniki do przechowywania, np. termos), notes, opcjonalnie sprzęt biwakowy. 

4. Noclegi

Koniecznie zarezerwujcie miejsca noclegowe wcześniej, zwłaszcza jeśli chcecie spać w schroniskach i wybieracie się w porze jesienno-zimowej (latem łatwiej wrócić do miasta/wsi nawet w nocy). Pokoje mogą być zajęte.

5. Budżet

Zaplanujcie budżet (nawet orientacyjnie) – czasami wyjazd będzie tzw. szybkim strzałem (bo dany szczyt jest blisko Waszego miejsca zamieszkania), a czasami wydarzeniem na kilka dni, a co za tym idzie – nieco większym wydatkiem.

7. Grupa 

Spróbujcie zebrać grupę osób, które też są zainteresowane zdobywaniem szczytów. W ten sposób podzielicie i pasję, i wydatki. 

8. Kondycja

Choć zdobywanie szczytów KGP nie jest zbyt wymagające i poradzi sobie z nimi każdy przeciętnie aktywny człowiek, warto wcześniej choć trochę przygotować ciało (zwłaszcza uda, kolana i plecy). Lekkie treningi na kilka tygodni przed powinny wystarczyć.

9. Zdjęcia, filmy, wspomnienia

Pamiętajcie o tworzeniu wspomnień. Jeśli możecie – zabierzcie aparat lub róbcie zdjęcia choćby telefonem. Przydadzą się nie tylko do dokumentowania wyzwania, ale przede wszystkim do wracania do tych momentów po latach.

10. Ubezpieczenie, kwestie techniczne 

Warto rozważyć wykupienie ubezpieczenia NNW (jeśli nie macie) oraz sprawdzenie wszystkich „papierków” i zobowiązań, które niezadbane mogą popsuć frajdę z wyprawy.

Odznaka Zdobywcy Korony Gór Polskich

Teraz parę kwestii technicznych dotyczących zdobywania KGP: jak zdobyć odznakę, jakie formalności przy KGP trzeba wypełnić?

Koronę Gór Polski możecie zdobywać oczywiście tylko dla siebie, bez zaświadczeń i certyfikatów (i taki scenariusz jest jak najbardziej w porządku!). Jeśli jednak zależy Wam na oficjalnej ścieżce, musicie trzymać się następujących zasad:

1. Każde zdobycie szczytu należy potwierdzić zdjęciem, które wkleicie do książeczki KGP. Konieczna jest także pieczątka ze schroniska, które ma w danym miejscu siedzibę. 

2. Jeśli zdobywacie KGP z kimś, kto jest członkiem Loży Zdobywców, w książeczce wystarczy podpis i pieczęć tej osoby.

3. Po skompletowaniu 28 szczytów uzupełniacie wniosek o nadanie tytułu Zdobywcy KGP i wysyłacie pocztą do siedziby klubu. 

4. UWAGA: do Klubu trzeba przystąpić przed rozpoczęciem zdobywania szczytów – inaczej wyjścia nie będą się liczyć.

KGP – trudności na trasie

Podczas kompletowania szczytów KGP możecie natknąć się na trudności i niedogodności. KGP ma parę niedoskonałości.

1. Słabe połączenia komunikacji publicznej 

Niektóre szczyty Korony Gór Polski leżą w regionach o słabiej rozwiniętym transporcie publicznym. Problemem jest zazwyczaj nieregularność połączeń autobusowych lub brak bezpośredniego dojazdu do wyjścia na szlak. 

2. Słaba baza noclegowa

Choć znalezienie noclegu praktycznie z dnia na dzień nie jest współcześnie problemem (niech żyją aplikacje do rezerwowania miejsc!), w niektórych częściach Polski opcji wyboru może być mniej lub kwatery, hotele czy pensjonaty mogą znajdować się dość daleko od szlaku. Co warto zrobić?

Rezerwacja z wyprzedzeniem: w mniej popularnych regionach, zwłaszcza w sezonie, warto wcześniej zabezpieczyć nocleg.

Rozważcie namiot lub camping: niektóre szczyty (np. Lackowa, Jagodna) są w okolicach, w których camping może być dobrym rozwiązaniem.

Poszukajcie agroturystyki: często jedyną opcją w mniejszych miejscowościach są prywatne kwatery – skontaktujcie się bezpośrednio z właścicielami.

Schowajcie się w większych miastach: w rejonach z ograniczoną bazą lepiej nocować w najbliższym mieście (np. Limanowa, Bielsko-Biała, Wałbrzych).

3. Beskidzka „nuda”

Szlaki KGP często przebiegają przez miejscowości o nieco mniejszym ruchu turystycznym, co dla niektórych może być uciążliwe („bo przecież nie po to wyjeżdża się z domu, żeby siedzieć w pensjonacie z książką”). Warto wówczas zrobić coś, do czego KGP zachęca – odkrywać lokalną kulturę. Zostawiamy listę opcji na aktywności po zejściu z górskich szlaków.

1. Tatry (Rysy)

Tradycje góralskie: kultura góralska z charakterystycznym strojem, muzyką i tańcami.

Lokalne potrawy: oscypek, bryndza, korbacze

Zwyczaje: Redyk – święto baców, czyli sprowadzenie owiec z hal. Odbywa się jesienią i opowiada tradycje pasterskie.

2. Beskid Niski (Lackowa)

Łemkowska kultura: można odwiedzić drewniane cerkwie, które są wpisane na listę UNESCO, i poznać tradycje Łemków, mniejszości etnicznej zamieszkującej region (współcześnie jednak mniej licznie niż jeszcze sto lat temu).

Kuchnia: łemkowskie potrawy, takie jak proziaki (chlebki na sodzie) i fuczki (placki z kiszonej kapusty).

Święta: Łemkowska Watra, coroczne spotkanie Łemków przy ognisku z muzyką i tańcami.

3. Bieszczady (Tarnica)

Cisza i mistycyzm: Bieszczady są znane z unikalnej atmosfery wolności i duchowego wyciszenia. Można odwiedzić samotne cerkwie i pustelnie.

Sztuka bieszczadzka: To region artystów i rzemieślników tworzących rękodzieło inspirowane przyrodą.

Lokalne potrawy: fuczki, hreczanyki (kotlety z kaszy gryczanej), nalewki z dzikiej róży.

4. Góry Świętokrzyskie (Łysica)

Legendy czarownic: Łysica i Święty Krzyż są związane z mitami o sabatach czarownic. Warto posłuchać opowieści lokalnych przewodników.

Obrzędy religijne: Klasztor na Świętym Krzyżu i pielgrzymki na Łysicę.

Kuchnia: regionalne specjały to zalewajka świętokrzyska i kugel (zapiekanka ziemniaczana).

5. Beskid Wyspowy (Mogielica)

Pasterskie tradycje: w rejonie wciąż można spotkać baców wypasających owce.

Kultura lokalna: małe wsie takie jak Słopnice czy Jurków, zachowują tradycje ludowe, np. hafty i rzeźbę.

Lokalne przysmaki: chleb na zakwasie, miód spadziowy, śliwowica.

6. Karkonosze (Śnieżka)

Legendy o Duchu Gór: Śnieżka i Karkonosze to dom Ducha Gór (Liczyrzepy), który jest częścią lokalnego folkloru.

Rzemiosło: hutnictwo szkła artystycznego w Szklarskiej Porębie.

Regionalna kuchnia: kwaśnica karkonoska i placki z serem smażonym.

7. Sudety (Chełmiec, Jagodna, Kowadło)

Historia i tradycje pogranicza: region Sudetów, ze względu na swoją historię, łączy wpływy polskie, czeskie i niemieckie. Można tu odkryć stare kaplice, zamki i wioski z oryginalną architekturą.

Lokalne festyny: Święto Ziemniaka, Festiwal Pierogów.

Przysmaki: czeskie knedle, pierogi sudeckie.

8. Pieniny (Wysoka)

Flisacy pienińscy: tradycja spływów Dunajcem, podczas których flisacy opowiadają o regionie, jego historii i legendach.

Kultura Spisza: Pieniny leżą na pograniczu kultur góralskiej i spiskiej, co daje unikalne doświadczenie folkloru. Warto rozważyć wyprawę rowerową wzdłuż Dunajca.

Lokalne potrawy: bundz, oscypek, zupa czosnkowa.

9. Beskid Sądecki (Radziejowa)

Łemkowska i góralska kultura: drewniane cerkwie i kultywowane tradycje ludowe.

Uzdrowiska: Piwniczna-Zdrój i Rytro oferują wody mineralne i regionalne specjały.

Kuchnia: kwaśnica na jagnięcinie

10. Beskid Mały (Czupel)

Kultura górali żywieckich: Festiwale folklorystyczne, w tym Tydzień Kultury Beskidzkiej to świetna okazja do poznania tradycyjnych tańców i strojów.

Lokalne potrawy: żur żywiecki, moskole

Sporo tego, prawda? Wspaniałych doświadczeń z wypraw Wam życzymy. Dajcie znać, jak poszło!